مقررات رانندگی: قوانین مسیر و جهت عبور در مقررات رانندگی

در این بخش هم مثل بخش های دیگر به صورت ساده قسمت مقررات رانندگی مسیر و جهت عبور کتاب را تا جای که ممکن بود ساده سازی کردیم که همه بتوانند درک بهتری از این بخش داشته باشند.(مربوط به صفحه 46 کتاب آیین نامه رانندگی )

مهم نیست یک راننده باشید یا نه. حتما تا به حال متوجه شده اید که ماشین ها از سمت راست حرکت می کنند. این یک قانون برای کلیه رانندگان است و تنها در مواردی می توانند رانندگان در سمت چپ رانندگی کنند. از جمله:

1. وقتی قصد سبقت از ماشین پیش رو را دارند.
2. وقتی مسیر سمت راست مشکل داشته و بسته شده باشد و امکان عبور از آن نباشد.
3.  وقتی بخواهند دور بزنند یا گردش به چپ داشته باشند.

نکته: باید توجه کرد که کلیه رانندگان باید در بین خطوط خط کشی شده حرکت کنند و از آن ها خارج نشوند. حرکت روی خطوط و خروج از آن ها فقط زمانی می تواند اتفاق بیتفد که با احتیاط کامل باشد.

• خطوط ممتد تقریبا به معنای عبور ممنوع هستند و رانندگان اجازه ندارند روی آن ها حرکت نمایند. خطوط بریده بریده به این معنی می باشند که می توان با رعایت احتیاط به آرامی روی آن ها حرکت کرد و به طور مثال گردش به چپ داشت یا سبقت گرفت.
• در خیابان های دو طرفه یعنی وقتی که دو ماشین از روبروی هم حرکت می کنند راننده آن ها باید تا حد امکان در طرف سمت راست حرکت نمایند تا برخوردی با هم نداشته باشند. در خیابان های دو طرفه سرعت باید کم شود و در صورت نیاز توقف گردد.

سرعت در رانندگی (مقررات رانندگی مسیر و جهت عبور)

کنترل سرعت در هنگام رانندگی قوانینی دارد که راننده باید به آن ها توجه نماید.

معمولا در طول راه و خیابان ها حداکثر سرعت به وسیله تابلو یا سایر علائم اعلام می شود. اما به طور کلی در صورت عدم وجود تابلو  سرعت مجاز به صورت زیر می باشد:

الف : در شهرها و مناطق مسکونی

معابر شریانی درجه 1

•  آزادراه حداقل 70 و حداکثر 125 کیلومتر بر ساعت
• در بزرگراه حداکثر 100 کیلومتر در ساعت

معابر شریانی درجه 2

•  خیابان های اصلی حداکثر 60 کیلومتر در ساعت
• خیابان های فرعی حداکثر 50 کیلومتر در ساعت

معابر محلی

• معابر و میدان حداکثر 30 کیلومتر

و همچنین باید توجه کرد که تردد اتوبوس، مینی بوس و انواع ماشین های براکش به جز وانت ها در خط سوم یعنی خط سمت چپ آزاد راه های شهری ممنوع است. حداکثر سرعت مجاز برای موتور و دوچرخه نیز در آزادراه ها با توجه به شرایط برای هر کدام تعیین می شود.

همچنین ببینید: سوالات سرعت در رانندگی

ب- در مسیرهای بیرون شهری و غیر مسکونی

1- در آزادراه ها

•  حداکثر سرعت مجاز برای انواع سواری و وانت 120 کیلومتر در ساعت
• حداکثر میزان سرعت مجاز انواع اتوبوس، مینی بوس و ماشین های باری 110 کیلومتر در ساعت
•  حداقل سرعت مجاز برای تمام وسایل نقلیه 70 کیلومتر در ساعت

همچنین باید توجه نمود اتوبوس، مینی بوس و کلیه ماشین های باری اجازه حرکت در خط سوم یعنی خط سمت چپ را ندارند.

و همینطور باید گفت در خط سمت راست می توان با سرعت کمتر از 70 کیلومتر نیز حرکت کرد و برای کلیه وسایل نقلیه مشکلی نمی باشد.

2- بزرگراه ها

•  حداکثر سرعت مجاز برای سواری و وانت بار 110 کیلومتر در ساعت
•  حداکثر سرعت مجاز اتوبوس، مینی بوس و ماشین های باری 100 کیلومتر در ساعت

3- جاده اصلی

•  حداکثر میزان سرعت مجاز برای انواع ماشین ها در طول روز 95 کیلومتر در ساعت و در شب 85 کیلومتر در ساعت است.

4- جاده فرعی

• حداکثر میزان سرعت برای انواع ماشین در روز 85 کیلومتر در ساعت و در شب 75 کیلومتر در ساعت می باشد.
• حداکثر میزان سرعت برای انواع ماشین در جاده های دارای خطوط عبوری در روز 95 کیلومتر در ساعت و در شب 85 کیلومتر در ساعت می باشد.

اما در هر کدام از راه ها و جاده ها اگر تابلوهای اعلام سرعت قرار داشته باشد، سرعت اعلامی تابلو به این قاعده ارجحیت دارد و باید سرعت اعلامی تابلوها را رعایت کرد.

فراموش نکنید در آزاد راه ها رانندگی با پایین تر از حداقل سرعت ممنوع است.

سوالات مربوط به مقررات رانندگی بخش سرعت رانندگی

برگرفته از سوالات آیین نامه ۱۴۰۲

1- سرعت مجاز برای خودروها در جاده های اصلی در روز حداکثر ……………. و شبها حداکثر …………گیلو متر در ساعت است .

الف – 110 – 100

ب- 90 – 100

ج- 95 – 85

د-  100- 110

جواب صحیح : ج

مقررات رانندگی سبقت

•   اگر راننده ای قصد سبقت گرفتن از ماشینی را که در جهت او حرکت می کند داشته باشد، باید در محل های مجاز سبقت با روشن کردن چراغ راهنما و با دادن علامت لازم تنها از سمت چپ سبقت بگیرد و پس از طی مسافت کافی بار دیگر با روشن کردن چراغ راهنما به طرف راست حرکت کرده و در مسیر خود قرار بگیرد. فراموش نکنید سبقت گرفتن از راست ممنوع است مگر اینکه وسیله نقلیه ای که قصد سبقت از آن را دارید در حال گردش به چپ باشد.
•  هر راننده ای باید راه را برای ماشینی که قصد سبقت گرفتن دارد باز کند و سرعت را بالا نبرد.

سبقت چه موقع ممنوع است؟

سبقت در سرپیچ های تند و سر بالایی ها که راننده نمیتواند دید خوبی داشته باشد ممنوع است.

• از 50 متر مانده به پیچ و 50 متر بعد از آن یا در محلی که با راه آهن برخورد می باشد سبقت ممنوع است مگر اینکه با علائم مشخص شده باشد.
•  هنگامی که روشنایی و میدان دید کم باشد، سبقت ممنوع است.
•  سبقت از ماشینی که در حال سبقت گرفتن است ممنوع می باشد.
•  اتوبوسها و کامیون ها داخل شهر اجازه سبقت ندارند.
•  از 100 متر مانده به ورودی تونل یا پل و 100 متر بعد از گذشتن از آن ها سبقت ممنوع است.
• در نقاطی که تابلو سبقت ممنوع باشد.
•  وقتی ماشینی در فاصله نزدیک از روبرو در حال حرکت باشد و به سمت شما بیاید سبقت ممنوع است.

مقررات و رانندگی حق تقدم

رعایت مقررا مربوط به حق تقدم برای همه اجباری است مگر در موارد خاص که با علائم ویژه مشخص شود.

حق تقدم عبور در جاهایی که علائم مشخصی وجود نداشته باشد از جمله چراغ راهنمایی به شکل زیر است.

•  در یک تقاطع اگر دو ماشین روبروی هم در حال حرکت باشند و بخواهند با هم به داخل خیابانی بچرخند، حق تقدم با ماشینی است که به سمت راست خواهد چرخید.
•  هر وقت دو یا چند ماشین از دو یا چند راه مختلف به یک تقاطع برسند، حق تقدم با ماشینی است که در طرف راست ماشین دیگر باشد.
• در ورود به میدان حق تقدم با ماشینی است که در داخل میدان حرکت می کند.
• در سه راه حق تقدم با ماشینی است که به طور مستقیم و در مسیر مجاز حرکت می کند.
• در جاده اصلی و فرعی حق تقدم با ماشینی است که در راه اصلی قرار دارد.
•  در گذرگاه پیاده ای که چراغ راهنمایی رانندگی نباشد حق تقدم با فرد پیاده است.
•  در خیابان یا تقاطعی که ماشین ها روبرویهم حرکت می کنند، هر وقت ماشینی بخواهد گردش به چپ کند حق تقدم با ماشینی است که مستقیم حرکت می کند.
•  در خیابان و هنگام پارک ماشین کنار خیابان، حق تقدم با ماشینی است که در حال حرکت به عقب قصد پارک کردن دارد.
• در جایی که مسیر حرکت ماشین به علت وجود موانع ثابت مثل ماشین، مصالح ساختمانی و… مسیر کافی نباشد، حق تقدم با ماشینی است که مسیر عبور آن ها باز است.
•   در مسیر کوهستانی یا خیابان های شیب دار، حق تقدم با ماشینی است که به سمت سربالایی میرود.
•   اگر دو طرف راهی که طی می شود به سمت کوه و پرتگاه باشد، حق تقدیم با ماشینی است که در سمت پرتگاه قرار دارد.

همچنین ببینید: آموزش حق تقدم

مقررات رانندگی نور چراغ های ماشین

راننده ماشینی که شب در حرکت است و همچنین در محلی قرار دارد که نور کافی به دلیل مثلا باران، مه یا… دید کافی وجود ندارد، باید چراغ ماشین را به ترتیب زیر روشن کند.

•  در خیابان و جاده ای که نور کافی نیست باید تنها از چراغ های کناری جلو و عقب و در صورت خرابی ناگهانی چراغ ها، از چراغ های نور پایین استفاده کند.
• هنگامی که چراغ ها باید روشن باشند، اگر چند ماشین نزدیک به هم و با هم حرکت کنند، روشن کردن سایر چراغ ها اجباری نیست اما چراغ های جلو ماشین اول و چراغ ها عقب ماشین اخر باید روشن باشد.
• چراغ های جلو ماشینی که در شانه راه توقف می کند با دیدن حرکت ماشینی که از مقابل می آید باید خاموش شود و برای تشخیص ماشین باید چراغ های کوچک و جانی روشن شوند.
•  استفاده از چراغ چشمک زن و رنگارنگ در ماشین ممنوع است مگر در مواردی که مجوز برای ماشین مورد نظر صادر شده باشد.

مقررات رانندگی گردش درتقاطع ها

قوانین گردش در تقاطع ها به این صورت است:

• برای گردش به راست باید به سرعت و جهت ماشینی که در جلو و پشت سر حرکت می کند توجه کرده و با چراغ راهنما علامت داده و وارد خط سمت راست شده و از تقاطع عبور کرد.
•  برای گردش به چپ باید به سرعت و جهت ماشینهای جلو و عقب توجه کرده و با استفاده از راهنما وارد مسیر سمت چپ شده و سپس با رعایت حق تقدم در مسیر با حداقل سرعت به چپ گردش کرد و سپس در مجاورت خیابان حرکت کرده و کم کم به مسیر خود برگشت.
• برای گردش به چپ در راه های بیرون شهر که خیابان یک طرفه هستند و بریدگی وسط وجود ندارد، راننده باید ماشین را در سمت راست خیابان متوقف کند و سپس با کنترل دو طرف خیابان و نبود هیچ ماشین و وسیله نقلیه ای با حداقل سرعت و چراغ راهنما و علائم مختلف گردش کند.
•  در گردش به چپ در خیابان یک طرفه راننده باید ماشین را به منتهی الیه سمت چپ خیابان کشیده و سپس گردش کند.
•  در تقاطع هایی که مسیر حرکت مشخص شده است، راننده تنها باید با مسیر حرکت به مسیر خود ادامه دهد.

مقرات و رانندگی توقف

• کلیه راننده ها برای سوار و پیاده کردن مسافر یا سر نشینان خود تنها باید در محل مجاز یا در گوشه ای ترین نقطه سمت راست خیابان توقف کنند.
• هر توقف کوتاه یا طولانی ماشین در خط های عبور ماشین و پیاده و توقف در حاشیه راه برای خرید و فروش کالا که باعث انحراف دید و کاهش توجه سایر رانندگان شود ممنوع است. اگر راننده ای مجبور به توقف اضطراری شود و امکان انتقال ماشین به بیرون خط خیابان را نداشته باشد باید از فاصله 70 متری سایر ماشین ها و افراد پیاده را مطلع کند.
• هیچ راننده ای اجازه ندارد ماشینی را که روشن است حتی در محل های مجاز متوقف کند و از آن پیاده شده و دور شود.
•  در راه های سر بالایی یا سر پایینی راننده باید بعد از توقف، چرخ های جلو را به سمت کنار راه بچرخاند و سپس ماشین را خاموش کرده و پیاده شود. به جز زمانی که کناره راه پرتگاه باشد.
• رانندگان ماشین ها موظف هستند به ترتیب زیر توقف کنند.
•  هنگام برخورد با ماشین های امدادی که دستگاه های شنیداری یا دیداری آنها روشن است، راننده باید ماشین را به سمت راست هدایت کرده و راه را برای آن ها باز کند.
•  پیش از ورود به تقاطع که علائمی نیست یا ماموری حضور ندارد باید توقف کرده و سپس از تقاطع عبور کنند.
•  قبل از رسیدن به گذرگاه پیاده اگر کسی حضور داشته باشد یا در حال عبور باشد باید ماشین را متوقف کرده و با دادن علامت راننده های پشت سر را نیز به توقف دعوت کند تا افراد پیاده با آرامش عبور کنند.
• هنگام برخورد به ماشین های مدارس که در حال سوار یا پیاده کردن دانش آموزان می باشند، باید توقف کرد تا دانش آموز از خیابان با آسودگی عبور کند.
• در تقاطع با راه آهن وقتی که علائم روشن است باید توقف کرده و منتظر عبور قطار یا مترو بود. این توقف باید حداقل از 5 متری باشد.
•  حرکت پشت سر یا در کنار ماشین های امدادی برای عبور سریعتر ممنوع است.

توقف ماشین در محل های زیر ممنوع است:

• پیاده رو و گذرگاه عابر پیاده
• مقابل ورودی خیابان ها و جاده و کوچه یا ورودی و خروجی اتومبیل رو ساختمان ها.
• داخل تقاطع ها
•  در فاصله 15 متری میدان یا تقاطع یا سه راه یا تقاطع راه آهن
• در فاصله 15 متری شیر آب آتش نشانی
•  در فاصله 15 متری اطراف چراغ راهنمایی رانندگی و یا محلی که توقف باعث شود سایر ماشین ها علائم را نبینند.
•  از ابتدا تا انتهای پیچها
•  در فاصله 15 متری ورودی و خروجی مراکز آتش نشانی، پلیس، بیمارستان و…
• کنارماشینی که توقف کرده است(به این حالت توقف دوبله نیز می گویند که ممنوع است)
•  روی پل و درون تونل و معابر در ارتفاع
•   در خیابان هایی که پیاده رو آن قابل عبور نیست و پیاده مجبور است بخشی را از خیابان عبور کند.
•  در ایستگاه های ماشین همگانی مثل ایستگاه اتوبوس
•  در محلی که علائم راهنمایی توقف ممنوع نصب شده است.
• در محل های شطرنجی یا سطح تقاطع
• در هر نقطه ای که در حال تعمیر باشد.
•  در جاهایی که دستگاه توقف سنج نصب شده یا توقف با کارت پارک و سایر تجهیزات مشخص می شود، در صورت عدم پرداخت هزینه ها ممنوع می باشد.

برگرفته از کتاب آیین نامه رانندگی